PRZEGLĄDY REGAŁÓW MAGAZYNOWYCH

Przegląd dotyczy weryfikacji stanu aktualnie zamontowanych elementów pod względem jakości oraz możliwości ich dalszego użytkowania. Po wykonaniu przeglądu powinien zostać przedstawiony raport z przeglądu okresowego oraz powinny być uaktualnione tablice znamionowe z datą kolejnego przeglądu.

Samo oznaczenie wytrzymałości regałów nie świadczy o jego bezpieczeństwie, należy dbać przede wszystkim o ich stan techniczny, ponieważ w czasie normalnej eksploatacji mogą się poluzować połączenia, uszkodzić półki, trawersy, regał może zostać uszkodzony przez środek transportu, a konstrukcja regału może ulec korozji.

Po każdym uszkodzeniu mechanicznym konstrukcji regału należy dokonać kontroli i podjąć decyzję co do dalszej eksploatacji. Kontrole przeprowadzają pracownicy posiadający odpowiednią wiedzę techniczną, a jej zakres wynikać ma z instrukcji producenta regału albo z zapisów normy PN-EN 15635. Kontrole i przeglądy odnotowuje się w Książce Przeglądów i Kontroli Regałów oddzielnej dla każdego zestawu czy systemu regałowego.

Według terminów wskazanych przez producenta regałów zgodnie z normą PN-EN 15635 występują:

• kontrola codzienna (przed przystąpieniem do pracy),
• kontrola tygodniowa,
• przeglądy miesięczne,
• przeglądy roczne

Zakres kontroli obejmuje w szczególności:

• pomiar odchylenia słupów od pionu,
• ocenę jakości elementów regałów,
• ocenę stanu posadzki w rejonie stóp regałów.

Warunkiem wykonania przeglądu okresowego jest przygotowanie przez Zlecającego na dzień przed inspekcją dokumentacji regałów oraz bezkolizyjny dostęp z każdej strony regałów.

W przypadku braku dokumentacji i/lub tablic znamionowych, inspektor po wykonaniu przeglądu powinien opracować w raporcie końcowym tabelę z właściwą nośnością trawersów/półek (maksymalnym obciążeniem) w zależności zabudowy systemu (tj. ilości zatok w 1 rzędzie, wysokości pierwszego poziomu, ilości poziomów, dystansu pomiędzy poziomami, obciążenia towaru/palety) oraz opracować tablicę znamionową, a także przekazać instrukcję prawidłowego użytkowania systemu.

Dostarczenie tablicy znamionowej nie świadczy o dopuszczeniu regału do użytkowania. Zgodnie z obowiązującymi normami o dopuszczeniu do użytkowaniu regałów świadczy protokół (raport z przeglądu), w którym opisany jest stan faktyczny oraz uwagi do wykonanego przeglądu. W przypadku występowania elementów uszkodzonych, zgodnie z wytycznymi normy PN-EN 15635, może być zastosowane: dopuszczenie warunkowego korzystania z systemu do czasu naprawy lub całkowite wyłączenie regału w przypadku elementów zniszczonych.

Jeśli podczas inspekcji zostanie wskazane, że występują elementy częściowo uszkodzone lub zniszczone, należy w zależności od zaleceń wymienić i/lub wyłączyć wskazany w protokole obszar regałów z użytkowania do czasu zamontowania nowych.

Regał będzie posiadał pozytywną ocenę inspekcji, jeśli zalecenia z protokołu zostaną wykonane.

• Uszkodzenie mechaniczne słupa regału, np. uderzenie widłami wózka.
• Ścięta kotwa/kotwy stopy regału, np. widłami wózka.
• Wypięta zawleczka belki regału, takie sytuacje to zazwyczaj błędy montażowe.
• Uszkodzona belka regału, czołowe uderzenie. Do takich zdarzeń dochodzi kiedy operator wykona niedostatecznie manewr wózkiem widłowym.
• Wypięcie, podważenie belki regału. jest to możliwe kiedy wózkiem widłowym z widłami opuszczonymi nad posadzką, można wjechać pod belkę regału i w momencie pobrania palety, operator musi delikatnie podnieść widły, co może doprowadzić do zawadzenia masztem wózka o belkę znajdującą się nad jego konstrukcją.
• Wjechanie platformą wózka unoszącego/podnośnikowego pod zabezpieczenie krańców regału. Jest to przypadek trudny do wyobrażenia sobie, ale możliwy. W swojej pracy zawodowej prowadziłem postępowanie powypadkowe w związku z takim zdarzeniem. Pracownik wykonując manewr skrętu wjechał platformą wózka unoszącego pomiędzy górną i dolną poprzeczkę zabezpieczenia. Skutkowało to uszkodzeniem odbojnika oraz urazem lewej nogi.
• Przeciążenie regału. Częste przyczyny to brak wiedzy o prawdziwej masie ładunku i/lub brak wiedzy o dopuszczalnym obciążeniu regału. Na regale należy umieścić w miejscu widocznym, czytelną informację o jego nośności.
• Upadek produktów podczas transportu na skutek np. uszkodzenia palety, niezabezpieczenia ładunku na palecie.
• Uszkodzenie instalacji przechodzącej przez regały magazynowe, dobrym przykładem jest tu regałowa instalacja tryskaczowa.
• Uszkodzenie belki regału wypadającej w świetle przejazdu magazynowego, najczęściej przez uderzenie masztem wózka widłowego.

• przeciążanie regału,
• samowolna zmiana konfiguracji elementów składowych regału (np. zmiana rozstawu elementów konstrukcyjnych regału),
• samodzielne naprawianie uszkodzonych elementów urządzenia do składowania,
• wykonywanie prac przy regale bez wygrodzenia miejsca pracy przed wjazdem środków transportu czy wejściem osób postronnych,
• ustawianie na regałach towarów w uszkodzonych opakowaniach czy użytkowania uszkodzonych palet, kontenerów,
• jednoosobowe wstawianie, zdejmowanie towarów o znacznym ciężarze lub znacznych gabarytach,
• sięganie do wyższych półek, stojąc na przypadkowych przedmiotach zamiast z podestu,
• wchodzenie na regał i stawania jedną nogą na drabinie, a drugą na poprzeczce regału,
• używanie drabiny rozstawnej jako przystawnej,
• przeciążanie środków transportu stosowanych do prac magazynowych – przeciążony wózek podnośnikowy może utracić stabilność.

Przeglądom i regularnym inspekcjom powinny podlegać wszystkie typy regałów magazynowych, niezależnie od ich rodzaju i przeznaczenia, ponieważ ma to na celu zapewnienie bezpieczeństwa użytkowania, wykrywanie potencjalnych uszkodzeń i zapobieganie wypadkom.

Obowiązujące Polskie Normy (PN), w tym dotyczące regałów stalowych, zatwierdzone przez krajową jednostkę normalizacyjną – Polski Komitet Normalizacyjny (PKN) są powszechnie dostępne, płatne i do dobrowolnego stosowania (do 31 grudnia 1993 roku stosowanie PN było obowiązkowe i pełniły one rolę przepisów. Nieprzestrzeganie postanowień PN było naruszeniem prawa. Od 1 stycznia 1994 roku stosowanie PN jest dobrowolne).

Obecnie (stan na lipiec 2024) nie ma przepisów mówiących wprost o obowiązku dokonywania przeglądów wizualnych (czy innych kontroli) regałów, w tym regałów wysokiego składowania.

Jednakże prawo zobowiązuje do zapewnienia przez pracodawcę bezpieczeństwa pracownikom obsługujących regały oraz korzystającym z regałów w takich przepisach prawnych, jak:

1. Kodeks pracy, które zobowiązują pracodawcę do:

• ochrony zdrowia i życia pracowników poprzez zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy przy odpowiednim wykorzystaniu osiągnięć nauki i techniki,
• tego, aby stosowane maszyny i inne urządzenia techniczne zapewniały bezpieczne i higieniczne warunki pracy, w szczególności zabezpieczały pracownika przed urazami oraz uwzględniały zasady ergonomii.

2. Rozporządzenie w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, w tym:

• 15 ust. 1 mówiący, że pomieszczenia pracy i ich wyposażenie powinny zapewniać pracownikom bezpieczne i higieniczne warunki pracy.
• 39 dotyczący oceny ryzyka zawodowego (również związanego z pracą w magazynie),
• 40 ust. 1 zobowiązujący pracodawcę do zapewnienia systematycznych kontroli stanu bezpieczeństwa i higieny pracy ze szczególnym uwzględnieniem organizacji procesów pracy, stanu technicznego maszyn i innych urządzeń technicznych nakazujący pracodawcy również określenie sposobów rejestracji nieprawidłowości i metody ich usuwania.
• Rozdział 4 dotyczący transportu wewnętrznego i magazynowania, a w szczególności § 69 ust. 1 mówiący, że regały powinny mieć odpowiednio wytrzymałą i stabilną konstrukcję oraz zabezpieczenia przed ich przewróceniem się.

3. Rozporządzenie w sprawie minimalnych wymagań dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy w zakresie użytkowania maszyn przez pracowników podczas pracy, które określa, że wymagania dotyczące maszyn odnoszą się również do urządzeń technicznym, do których zaliczyć należy także regały wysokiego składowania.

Podstawa Prawna – Dziennik Ustaw:

• 207; art. 215 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz.U. z 2014 r., poz. 1502 ze zm.),
• 15 ust. 1; § 39, § 40 ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (tekst jedn.: Dz.U. z 2003 r. nr 169, poz. 1650 ze zm.),
• 1 pkt 1, § 27 rozporządzenia Ministra Gospodarki z 30 października 2002 r. w sprawie minimalnych wymagań dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy w zakresie użytkowania maszyn przez pracowników podczas pracy (Dz.U. nr 191, poz. 1596 ze zm.),

oraz

• PN-EN-15635: 2010. Stalowe statyczne systemy składowania. Zastosowanie i utrzymanie urządzeń do składowania.